Bài giảng Tin học II - Chương II: Các kiểu dữ liệu thao tác - Trần Anh Dũng

1/23/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 1
Chương II
CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
CÁC KIỂU DỮ LIỆU 
THAO TÁC
g
1
KIỂU DỮ LIỆU SỐ NGUYÊN
1. Số nguyên không dấu
2. Số nguyên có dấu
CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
2
1/23/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 2
KIỂU DỮ LIỆU SỐ NGUYÊN
1. Số nguyên không dấu
CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
3
KIỂU DỮ LIỆU SỐ NGUYÊN
2. Số nguyên có dấu
Ở dạng biểu diễn số âm dùng bit dấu và trị tuyệt đối, bit có
t ố hất ẽ đị h dấ h ố ó t ị t ệt đối CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
rọng s cao n s quy n u c o s c r uy ngay
sau, nếu bằng 0Æ số dương, 1Æ âm.
Dạng bù 1 sẽ biểu diễn số âm bằng việc đảo các trạng thái bit
của số dương tương ứng, đảo từ 1 qua 0, và ngược lại.
Dạng bù 2 (sẽ được xét cụ thể ở mục dưới) sẽ biểu diễn số âm
bằng dạng bù 1 của nó công thêm 1.
ÆTrong ba cách 2 cách đầu đơn giản về tư duy nhưng không
4
, ,
có lợi cho việc thực hiện phép toán hoặc mất trị trong tầm (2
trị 0, và -0, thực ra là 1 trị).
1/23/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 3
SỐ NGUYÊN BÙ 2
CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
5
SỐ NGUYÊN BÙ 2
CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
6
1/23/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 4
SỐ NGUYÊN BÙ 2
CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
7
PHÉP TOÁN TRÊN BIT – PHÉP TOÁN SỐ 
HỌC
1. Cộng và trừ:
¾ Cá hé t á ố h t ê á ố bù 2 h à t à CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
c p p o n s ọc r n c c s o n o n
tương tự như trên các số thập phân mà độc giả đã
biết.
¾ Phép cộng sẽ thực hiện từ phải qua trái, từng ký
số, mỗi lần như vậy ta có một ký số tổng và một
ký số nhớ
8
.
1/23/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 5
PHÉP TOÁN TRÊN BIT – PHÉP TOÁN SỐ 
HỌC
1. Cộng và trừ:
CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
9
PHÉP TOÁN TRÊN BIT – PHÉP TOÁN SỐ 
HỌC
1. Cộng và trừ:
CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
10
1/23/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 6
PHÉP TOÁN TRÊN BIT – PHÉP TOÁN SỐ 
HỌC
2. Mở rộng dấu:
CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
Số 5 (số dương) dạng bù 2Æ 000101 (6 bit)
Thanh ghi dài 16 bit Æ mở rộng chiều dài bit bằng cách
thêm vào các bit 0 trướcÆ 0000 0000 0000 0101
Do vậy với số dương thêm bit 0 phía trước
Số 2 (số âm) dạng bù 2Æ 11110 (5 bit)
Nếu thêm số 0 trước Æ sai kết quả. VD: 00011110 Æ số
11
30
Do vậy với số âmÆ thêm bit dấu 1 phía trước
PHÉP TOÁN TRÊN BIT – PHÉP TOÁN SỐ 
HỌC
3. Tràn số:
hiế d i bi i i h d i bi kh ố l CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
C u à t có g ớ ạn, ví ụ vớ 5 t, oảng s à -16
Æ 15. Do vậy 2 phép tính sau dẫn đến kết quả sai:
9 (bù 2: 01001) + 11 (bù 2: 01011) = -12 (10100)
-12 (bù 2: 10100) – 6 (bù 2: 11010) = 14 (01110)
Î Để tránh tràn số phải đổi sang kiểu dữ liệu lớn hơn (có
chiều dài chuỗi bit lớn hơn).
12
1/23/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 7
PHÉP TOÁN TRÊN BIT – PHÉP TOÁN 
LUẬN LÝ
1Æ trạng thái đúng.
Æ CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
0 trạng thái sai.
13
PHÉP TOÁN TRÊN BIT – PHÉP TOÁN 
LUẬN LÝ
1. Phép toán END:
CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
14
1/23/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 8
PHÉP TOÁN TRÊN BIT – PHÉP TOÁN 
LUẬN LÝ
2. Phép toán OR:
CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
15
PHÉP TOÁN TRÊN BIT – PHÉP TOÁN 
LUẬN LÝ
3. Phép toán NOT:
CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
16
1/23/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 9
PHÉP TOÁN TRÊN BIT – PHÉP TOÁN 
LUẬN LÝ
4. Phép toán EX-OR:
CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
17
KiỂU DỮ LiỆU DẤU CHẤM ĐỘNG 
(FLOATING POINT DATA TYPE)
Số rất nhỏ hoặc rất lớn: Khi biểu diễn số thực dấu 
chấm tĩnh
CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
Æ Biểu diễn số tốn rất nhiều bộ nhớ
Æ Không biểu diễn được
18
1/23/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 10
KiỂU DỮ LiỆU DẤU CHẤM ĐỘNG 
(FLOATING POINT DATA TYPE)
CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
19
KiỂU DỮ LiỆU DẤU CHẤM ĐỘNG 
(FLOATING POINT DATA TYPE)
CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
20
1/23/2009
CBGD: ThS.Trần Anh Dũng 11
KiỂU DỮ LiỆU DẤU CHẤM ĐỘNG 
(FLOATING POINT DATA TYPE)
Trường hợp đặc biệt:
CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
9Bit mũ: 00000000 Æ số mũ là -126 (tức là 2-126)
9Bit mũ: 11111111
•Phần trị bằng 0Æ số là dương vô cực hay âm vô cực tùy
vào bit dấu
•Phần trị khác 0 Æ không phải là số: NaN (Not a
21
Number)Æ không quan tâm tới dấu
KiỂU DỮ LiỆU DẤU CHẤM ĐỘNG 
(FLOATING POINT DATA TYPE)
CBG
D
: ThS.Trần Anh D
ũng
22