Bài giảng Khái niệm về chương trình sức khoẻ (Health Programmes) - Nguyễn Thanh Nguyên

KHÁI NIỆM VỀ CHƯƠNG TRÌNH SỨC KHOẺ(Health Programmes) 
TSBS. Nguyễn Thanh Nguyên 
Sau bài học này, sinh viên có khả năng trình bày được 
Các hình thức can thiệp trong YTCC, Y học cộng đồng 
Quy trình xây dựng Chương trình can thiệp một vấn đề sức khỏe tại một quần thể 
MỤC TIÊU BÀI GIẢNG 
2 
Can thiệp (intervention) Là những hoạt động (action) phòng bệnh hay chữa bệnh mà đối tượng là một quần thê: 
một nhóm nhỏ : TD bà mẹ có con SDD, bệnh nhân đái tháo đường typ 2, người nhiễm HIV tại CĐ; 
Một cộng đồng , TD người nhập cư sống tại một khu vực nhà trọ; 
một quần thể của 1 cộng đồng : TD người dân trong một ấp, một khu phố 
CAN THIỆP TRONG YTCC, YHCĐ  
3 
Một Hoạt động can thiệp (Intervention) có thể là 
đề ra một Chính sách y tế 
Xây BV 
Tổ chức một dịch vụ khám chữa bệnh 
Thiết lập và thực hiện một Chương trình sức khỏe 
Các Hoạt động phòng bệnh 
Thực hiện một Chiến dịch GDSK 
v.v. 
CAN THIỆP TRONG YTCC, YHCĐ  
4 
Can thiệp theo quy định của văn bản pháp quy, TD Chương trình mục tiêu quốc gia y tế giai đoạn 2012 – 2015 
Hoạt động theo chương trình ; TD Chương trình phòng chống lao 
Những hoạt động ngắn hạn: TD hoạt động nhân đạo, 
 CÁC MÔ THỨC CAN THIỆP  
5 
Chương trình sức khỏe là gì? 
Chương trình sức khỏe là công cụ thường dùng nhằm giải quyết những vấn đề sức khỏe trong thực hành YTCC và y học cộng đồng. 
là những hành động có tổ chức mà ta muốn hoàn thành để đi đến một kết quả xác định cho một quần thể xác định. 
XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH CAN THIỆP 
6 
7 
Là giai đoạn Phân tích tình hình, là cơ sở cho các giai đoạn tiếp theo 
Hai loại chỉ số cần thiết: 
Chỉ số về tình trạng sức khỏe , TD: Tỷ lệ bệnh, tỷ lệ tử vong, tỷ lệ tỷ lệ béo phì ở trẻ em, tỷ lệ học sinh cận thị v.v. Các chỉ số này phản ánh tình trạng sức khỏe của cộng đồng. 
Chỉ số về những yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe , TD: Tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch, tỷ lệ hộ nghèo v.v. 
Xác định vấn đề sức khỏe 
8 
Hai cách tiếp cận 
Tiếp cận dịch tễ học, biểu hiện qua các chỉ số sức khoẻ; 
.Tiếp cận tâm lý xã hội: sự cảm nhận của người dân, 
KẾT QUẢ CỦA CHẨN ĐOÁN CỘNG ĐỒNG LÀ XÁC ĐỊNH ĐƯỢC VẤN ĐỀ SK ƯU TIÊN CAN THIỆP 
Xác định vấn đề sức khỏe 
9 
10 
11 
12 
	 I-Chỉ số biểu hiện vấn đề vượt quá mức bình thường 
	ii-CĐ biết tên vấn đề và có phản ứng 
	iii-CĐ có dự kiến hành động 
	iv-Trong CĐ có 1 số người hiểu biết về vấn đề 
Các tiêu chuẩn xác định vấn đề sức khỏe  
13 
	 i-Mức độ phổ biến 
	ii-Mức độ tác hại: tử vong, tàn phế 
	iii-Ảnh hưởng lớp người khó khăn: vì đây là lớp người ít có khả năng tài chính giải quyết vấn đê. 
	iv-Đã có kỹ thuật giải quyết 
	v-Có nguồn tài chánh 
	vi-CĐ sẵn sàng tham gia. 
Xác định ưu tiên can thiệp  
14 
Những nguyên nhân gây ra vấn đề là gì? 
Nguồn thông tin: 
Điều tra dịch tễ học 
Phỏng vấn cộng đồng 
 MẠNG LƯỚI NGUYÊN NHÂN 
Là cơ sở xây dựng hệ thống mục tiêu chương trình 
Phân tích nguyên nhân  
15 
Hệ thống mục tiêu 
mục tiêu tổng quát, là điều mà chương trình cần đạt được 
mục tiêu trung gian, 
mục tiêu chuyên biệt 
Phân biệt mục tiêu và hoạt động 
Xác định mục tiêu  
16 
Truyền thông Giáo dục sức khỏe 
Hoạt động phòng bệnh: tiêm chủng, phòng bệnh nghề nghiệp. 
Phát hiện bệnh: phát hiện tăng huyết áp, đái tháo đường ở những đối tượng nguy cơ cao 
Hoạt động chẩn đoán điều trị bệnh, khi vấn đề sức khỏe cho thấy tỷ suất hiện mắc của một bệnh cần giải quyết, TD chẩn đoán đều trị KST đường ruột. 
Đề ra những hoạt động để đạt mục tiêu  
17 
a- Nhân lực: số lượng, loại, thời gian làm 
b- Tài lực: ước lượng kinh phí và nguồn 
c- Vật lực: trang thiết bị, mặt bằng v.v. 
Xác định những nguồn lực cần thiết  
18 
Các nội dung lượng giá 
Lượng giá tiến độ 
Lượng giá tính thích đáng 
Lượng giá kết quả 
Lượng giá kinh tế 
Kế hoạch lượng giá  
19 
Kế họạch lượng giá phải được xây dựng trước khi triển khai. 
Ê-kíp lượng giá 
người thực hiện chương trình, 
người thừa hưởng chương trình, 
đại diện cộng đồng. 
Kế hoạch lượng giá, chú ý  
20 
Kế hoạch triển khai, là công đoạn cụ thể. 
 Xác địng hệ thống mục tiêu triển khai 
Lên kế hoạch hành động, nguồn lực, triển khai và lượng giá.. 
Thực hiện: Huy động, phối hợp các nguồn lực. Ai, làm gì, khi nào, ở đâu, như thế nào? 
Lượng giá: đánh giá kết quả thực hiện CT xem có đạt được mục tiêu đã ấn định hay không. 
21 
22