Bài giảng Chuyển hóa Hemoglobin - Trần Khánh Chi
Trình bày được sơ đồ thoái hoá hemoglobin và giải thích được các hiện tượng vàng da
Trình bày được bệnh do rối loạn tổng hợp Hem và do sai sót tổng hợp globin
Tóm tắt nội dung Bài giảng Chuyển hóa Hemoglobin - Trần Khánh Chi, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút "TẢI VỀ" ở trên
CHUYỂN HOÁ HEMOGLOBIN ThS. Trần Khánh Chi TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI BỘ MÔN HOÁ SINH Trình bày được sơ đồ thoái hoá hemoglobin và giải thích được các hiện tượng vàng da Trình bày được bệnh do rối loạn tổng hợp Hem và do sai sót tổng hợp globin MỤC TIÊU Sự thoái hoá hemoglobin và ý nghĩa lâm sàng 1.1. Sự thoái hoá hemoglobin 1.2. Ý nghĩa lâm sàng Sự tổng hợp hemoglobin 2.1. Sự tổng hợp hem 2.2. Sự tổng hợp globin NỘI DUNG BÀI GIẢNG MỞ ĐẦU Hb chiếm 34% lượng protein hồng cầu . Đời sống hồng cầu khoảng 120 ngày Hồng cầu già bị phá hủy ở hệ thống võng nội mô giải phóng Hb Hb thủy phân thành Hem và Globin Hem thoái hóa thành bilirubin Globin thoái hóa thành acid amin Tổng hợp Hb là sự tổng hợp Hem và globin Tổng hợp hem Tổng hợp globin THOÁI HOÁ HEMOGLOBIN Lách, tủy xương, tế bào Kupfer của gan Hồng cầu già Đại thực bào THOÁI HOÁ HEM THOÁI HOÁ HEM Bilirubin là sản phẩm thoái hóa của hem THOÁI HOÁ HEM UDP-Glucuronyl transferase THOÁI HOÁ HEM Phần lớn chuyển thành stercobilinogen stercobilin , sắc tố chính của phân Phần nhỏ được tái hấp thu về gan theo tĩnh mạch cửa , tới thận và bài tiết ra ngoài nước tiểu Vi khuẩn ở ruột giải phóng bilirubin tự do và thoái hóa thành urobilinogen Bilirubin liên hợp (Bilirubin diglucuronat ) Theo mật xuống ruột THOÁI HOÁ HEM TAN HUYẾT NỘI MẠCH Bình thường <10% Hb được giải phóng trực tiếp vào tuần hoàn Dimer α,β + Haptoglobin Haptoglobin-dimer Tế bào võng nội mô : Thoái hóa Hem như đã trình bày Gan : thoái hóa tiếp bởi Hemoxygenase Hem- Hemopexin Hematin -Hemopexin + Hemopexin Hem tự do Hematin tự do Tan huyết nội mạch HỘI CHỨNG VÀNG DA Vàng da: Tăng bilirubin máu Bilirubin trực tiếp ( liên hợp ) Bilirubin gián tiếp ( tự do) HỘI CHỨNG VÀNG DA Vàng da trước gan : Tan huyết : bẩm sinh hoặc mắc phải Vàng da ở trẻ sơ sinh : gan trẻ chưa hoàn thiện , thiếu hụt enzym glucuronyltransferase , bất đồng nhóm máu Rh. HỘI CHỨNG VÀNG DA Vàng da tại gan Thuốc ảnh hưởng tới sự hấp thu bilirubin, ví dụ : rifampicin Khiếm khuyết trong quá trình vận chuyển billirubin vào gan hoặc thiếu hụt enzm liên hợp : Đẻ non, Viêm gan , Hội chứng Gilbert, Hội chứng Crigler - Najjar . Tế bào gan bị huỷ hoại , tổn thương : viêm gan , thuốc , hội chứng Dubin - Johnson. Tắc mật trong gan : Viêm gan , xơ gan , thâm nhiễm , teo đường mật , khối u HỘI CHỨNG VÀNG DA Vàng da sau gan Sỏi mật Hẹp đường mật K đầu tụy hay K đường mật Viêm đường mật Teo đường mật ở trẻ em HỘI CHỨNG VÀNG DA Bệnh Tổn thương Bilirubin Đặc điểm lâm sàng Hội chứng Crigler-Najjar Thiếu hụt trầm trọng UDP- glucuronyl transferase bilirubin tự do Vàng da nặng Hội chứng Gilberts Giảm hoạt tính của UDP-glucuronyl transferase Bilirubin tự do Vàng da nhẹ khi bị ốm Hội chứng Dubin-Johnson Bất thường vận chuyển bilirubin liên hợp vào hệ thống dẫn mật Bilirubin liên hợp Vàng da nhẹ Các bệnh di truyền rối loạn chuyển hóa bilirubin SINH TỔNG HỢP HEM Bước 1: xảy ra trong ty thể (p.ư 1) SINH TỔNG HỢP HEM Bước 2: ở bào tương (pư 2-5) SINH TỔNG HỢP HEM Bước 3: Ty thể (pư 6-8) ĐIỀU HOÀ TỔNG HỢP HEM Chủ yếu điều hoà enzym ALA synthase theo cơ chế điều hoà ngược RỐI LOẠN SINH TỔNG HỢP HEM Các chất ức chế enzym gây porphyria Bệnh porphyria di truyền Porphyria do chất ức chế enzym ( ENZYME INHIBITORS CAUSING PORPHYRIA) PORPHYRIA – Tiếng Hy lạp “ porphyros ” ( nước tiểu màu tím ). Thường gây các rối loạn thần kinh ALA dehydratase - chì Uroporphyrinogen decarboxylase - dioxin, chì , cadmium, hexachlorobenzene Ferrochelatase - chì SINH TỔNG HỢP GLOBIN Tương tự quá trình sinh tổng hợp protein Các chuỗi α, β sau khi được tổng hợp xong sẽ gắn với nhau tạo dimer (α, β) rồi tạo thành tetramer (α 2 β 2 ) Bệnh hemoglobin ( hemoglobinopathies ) Bất thường về cấu trúc globin: tổn thương gen cấu trúc Ví dụ : bệnh HbS Hb bình thường là α 2 β 2: trong HbS tổn thương chuỗi β (Val ở vị trí số 6 thay bởi Glu ) RỐI LOẠN SINH TỔNG HỢP GLOBIN RỐI LOẠN SINH TỔNG HỢP GLOBIN Thalassemia: Rối loạn số lượng chuỗi globin. Bất thường ở gen điều hoà . Suy giảm tổng hợp chuỗi Alpha hoặc beta Thể nhẹ hay nặng tùy mức độ trầm trọng , người lành mang gen bệnh Huyết tán , thiếu máu hồng cầu nhỏ
File đính kèm:
bai_giang_chuyen_hoa_hemoglobin_tran_khanh_chi.ppt
