Bài giảng Các phương pháp chẩn đoán vi sinh trong phòng xét nghiệp - Trần Hồng Vân
Trình bày khái niệm về 2 phương pháp chẩn đoán vi sinh vật bệnh nhiễm khuẩn.
Trình bày 4 bước thường được áp dụng trong phương pháp chẩn đoán trực tiếp; nêu yêu cầu và ý nghĩa từng bước
Nêu nguyên tắc và kể tên các bước tiến hành trong phương pháp chẩn đoán gián tiếp
CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN VI SINH TRONG PHÒNG XÉT NGHIỆM ThS . Bs. Trần Hồng Vân MỤC TIÊU Trình bày khái niệm về 2 phương pháp chẩn đoán vi sinh vật bệnh nhiễm khuẩn . Trình bày 4 bước thường được áp dụng trong phương pháp chẩn đoán trực tiếp ; nêu yêu cầu và ý nghĩa từng bước Nêu nguyên tắc và kể tên các bước tiến hành trong phương pháp chẩn đoán gián tiếp CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN CHẨN ĐOÁN TRỰC TIẾP CHẨN ĐOÁN GIÁN TIẾP NHUỘM SOI NUÔI CẤY ĐỊNH DANH KHÁNG SINH ĐỒ LẤY BỆNH PHẨM SINH HỌC PHÂN TỬ LẤY MÁU TÁCH HUYẾT THANH LÀM PHẢN ỨNG CHẨN ĐOÁN TRỰC TIẾP Tìm VI KHUẨN GÂY BỆNH trong cơ thể người bệnh Có 2 phương pháp : Nuôi cấy xác định (4 bước ) Chẩn đoán nhanh ( số bước tùy pp) CHẨN ĐOÁN TRỰC TIẾP Lấy bệnh phẩm BP = Những vật phẩm chứa VKGB Đảm bảo 5 nguyên tắc : + Đúng chỗ + Đúng lúc + Trước khi dùng kháng sinh + Đảm bảo kỹ thuật vô trùng + Chuyển nhanh tới phòng xét nghiệm CHẨN ĐOÁN TRỰC TIẾP 2. Nhuộm soi sơ bộ Soi tươi : di động , nấm , KST khác Nhuộm đơn : Đánh giá tế bào Nhuộm Gram: Đánh giá hình thái , cách sắp xếp , bắt màu của vi khuẩn Các phương pháp khác : Nhuộm Ziehl-Neelsen , nhuộm nhiễm sắc Giá trị : Định hướng cho bước tiếp theo CHẨN ĐOÁN TRỰC TIẾP 3. Nuôi cấy phân lập Tách biệt vi khuẩn gây bệnh từ bệnh phẩm . Sử dụng các loại môi trường nuôi cấy : có chất ức chế hoặc không có chất ức chế . Tùy bệnh phẩm và kết quả nhuộm soi mà chọn môi trường nuôi cấy phù hợp . Đánh giá tính chất khuẩn lạc : kích thước , màu sắc , hình thái để định hướng cho định danh Nhuộm soi lại khuẩn lạc nghi ngờ Tăng sinh ( nếu cần ) CHẨN ĐOÁN TRỰC TIẾP CHẨN ĐOÁN TRỰC TIẾP CHẨN ĐOÁN TRỰC TIẾP 4. Xác định 4 cách Tính chất SVHH Tính chất KN (KHT đặc hiệu ) Tính chất ly giải bởi phage Khả năng gây bệnh thực nghiệm CÁC TÍNH CHẤT SVHH Thử nghiệm Catalase Thử nghiệm Oxidase Thử nghiệm đông huyết tương Thử nghiệm Indol Thử nghiệm Urease Thử nghiệm sinh H2S Thử nghiệm lên men đường Kn di động, kn làm tan máu CHẨN ĐOÁN TRỰC TIẾP CHẨN ĐOÁN TRỰC TIẾP Chẩn đoán nhanh Nhiều phương pháp PCR (polimerase chain reaction), realtime -PCR ELISA (Enzym Linked Immunosorbent Asay) Quan trọng : trong nhiễm virus hoặc 1 số vi khuẩn khó nuôi cấy CHẨN ĐOÁN GIÁN TIẾP Là tìm KHÁNG THỂ trong huyết thanh người bệnh Nguyên tắc : Dựa vào KN mẫu ( đã biết trước ) và các phản ứng KN-KT để tìm ra KT. Thông qua sự có mặt của KT để khẳng định sự có mặt của KN Ý nghĩa : Chẩn đoán nhanh , độ nhạy và độ đặc hiệu cao , quan trọng trong nhiễm virus và 1 số vi khuẩn khó nuôi cấy CHẨN ĐOÁN GIÁN TIẾP 1. Lấy bệnh phẩm – Tách huyết thanh Lấy máu tĩnh mạch , ly tâm lấy huyết thanh Máu lấy 2 lần , bảo quản cùng điều kiện , làm phản ứng cùng 1 lần . 2. Làm phản ứng Pha loãng huyết thanh Tìm hiệu giá kháng thể (HGKT) và động lực kháng thể (ĐLKT) CHẨN ĐOÁN VIRUS Chẩn đoán huyết thanh: ELISA, phản ứng kết hợp bổ thể, ngăn ngưng kết HC, trung hòa, MDHQ, MDPX Chẩn đoán trực tiếp: ELISA, PCR, Probes, kính hiển vi điện tử Phân lập và xác định virus trên tế bào cảm thụ, bào thai gà, động vật thí nghiệm
File đính kèm:
- bai_giang_cac_phuong_phap_chan_doan_vi_sinh_trong_phong_xet.ppt