Thực hành Pascal - Bài 1: Làm quen với Turbo Pascal

Bài thực hành 1 : LÀM QUEN VỚI TURBO PASCAL 
I. Mục tiêu: 
KT: Hs đựoc làm quen với chương trình lập trình Turbo Pascal. 
-KN: Thực hiện được thao tác khởi động/kết thúc TP, làm quen với 
màn hình soạn thảo TP 
Soạn thảo được một chương trình Pascal đơn giản. 
Biết cách dịch, sửa lỗi trong chương trình, chạy chương trình và xem 
kết quả. 
Biết sự cần thiết phải tuân thủ quy định của ngôn ngữ lập trình 
- TĐ: HS nghiêm túc trong học tập và thực hành. 
II. Chuẩn bị: 
GV: SGK, Máy chiếu 
HS: Chuẩn bị trước bài ở nhà. 
III. Phương pháp: thuyết trình, luyện tập. 
IV. Tiến trình bài giảng 
A. ổn định lớp 
B. KTBC: 
1. Ngôn ngữ lập trình có những thành phần cơ bản nào? Những thành 
phần đó có ý nghĩa, chức năng gì? 
2.Cấu trúc chương trình gồm những phần nào? Phần nào là quan trọng 
nhất? 
Trả lời : 1. Ngôn ngữ lập trình gồm: 
- Bảng chữ cái: thường gồm các chữ cái tiếng Anh và một số kí hiệu 
khác như dấu phép toán (+, , *, /,...), dấu đóng mở ngoặc, dấu nháy,... 
Nói chung, các kí tự có mặt trên bàn phím máy tính đều có mặt trong 
bảng chữ cái của mọi ngôn ngữ lập trình. 
- Các quy tắc: cách viết (cú pháp) và ý nghĩa của chúng; cách bố trí các 
câu lệnh thành chương trình,... 
2. Cấu trúc chưong trình gồm 2 thành phần: Phần khai báo và thân 
chương trình. Trong đó Phần thân chương trình là quan trọng nhất. 
C. Bài mới 
HĐ của Thầy HĐ của trò Ghi bảng 
HĐ 1: Làm quen việc 
khởi động và thoát khỏi 
Turbo Pascal 
GV cho HS làm quen với 
việc khởi động và thoát 
khỏi Turbo Pascal. 
Nhận biết các thành 
phần trên màn hình của 
Turbo Pascal. 
Quan sát màn hình của 
Turbo Pascal và so sánh 
với hình 11 dưới đây: 
- HS nghe và 
quan sát các 
thao tác của 
GV. 
Bài 1. Làm quen với việc 
khởi động và thoát khỏi 
Turbo Pascal. Nhận biết các 
thành phần trên màn hình 
của Turbo Pascal. 
a)Khởi động Turbo Pascal 
bằng một trong hai cách: 
Cách 1: Nháy đúp chuột trên 
biểu tượng trên màn 
hình nền (hoặc trong bảng 
chọn Start); 
Cách 2: Nháy đúp chuột trên 
tên tệp Turbo.exe trong thư 
mục chứa tệp này (thường là 
thư mục TP hoặc thư mục 
con TP\BIN). 
+ GV cho HS nhận biết 
các thành phần: Thanh 
bảng chọn; tên tệp đang 
mở; con trỏ; dòng trợ 
giúp phía dưới màn hình. 
Quan sát các lệnh trong 
từng bảng chọn. 
Mở các bảng chọn bằng 
cách khác: Nhấn tổ hợp 
phím Alt và phím tắt của 
bảng chọn (chữ màu đỏ 
- Nhấn phím F10 để mở 
bảng chọn, sử dụng các phím 
ở tên bảng chọn, ví dụ 
phím tắt của bảng chọn 
File là F, bảng chọn Run 
là R,...). 
Sử dụng các phím mũi 
tên lên và xuống ( và 
) để di chuyển giữa các 
lệnh trong một bảng 
chọn. 
Nhấn tổ hợp phím Alt+X 
để thoát khỏi Turbo 
Pascal. 
- Yêu cầu HS khởi động 
mũi tên ( và ) để di 
chuyển qua lại giữa các bảng 
chọn. 
- Nhấn phím Enter để mở 
một bảng chọn. 
chương trình Turbo 
Pascal và thực hiện gõ 
các dòng lệnh theo mẫu. 
GV: Chú ý cho HS : 
- Gõ đúng và không để 
sót các dấu nháy đơn ('), 
dấu chấm phẩy (;)và dấu 
chấm (.) trong các dòng 
lệnh. 
- Soạn thảo chương trình 
cũng tương tự như soạn 
thảo văn bản: sử dụng 
các phím mũi tên để di 
chuyển con trỏ, nhấn 
phím Enter để xuống 
- HS gõ các 
lện lên máy 
tính cá nhân. 
Bài 2. Soạn thảo, lưu, dịch 
và chạy một chương trình 
đơn giản. 
a) Khởi động lại Turbo 
Pascal và gõ các dòng lệnh 
dưới đây: 
program CTDT; 
begin 
writeln('Chao cac ban'); 
write('Minh la Turbo 
Pascal'); 
dòng mới, nhấn các phím 
Delete hoặc BackSpace 
để xoá. 
a) Nhấn phím F2 
(hoặc lệnh FileSave) 
để lưu chương trình. Khi 
hộp thoại hiện ra, gõ tên 
tệp (ví dụ CT1.pas) trong 
ô Save file as (phần mở 
rộng ngầm định là .pas) 
và nhấn Enter (hoặc nháy 
OK). 
end. 
b)Nhấn phím F2 (hoặc lệnh 
FileSave) để lưu chương 
trình. 
b) Nhấn tổ hợp phím 
Alt+F9 để biên dịch 
chương trình. Khi đó, 
chương trình được biên 
dịch và kết quả hiện ra có 
dạng như hình 14 sau 
đây: 
Nhấn phím bất kì để đóng 
hộp thoại. 
c) Nhấn tổ hợp phím 
Ctrl+F9 để chạy chương 
trình và quan sát kết quả. 
Nhấn Enter để quay về 
màn hình soạn thảo. 
c) Nhấn tổ hợp phím Alt+F9 
để biên dịch chương trình. 
Nhấn phím bất kì để đóng hộp 
thoại. 
Như vậy, chúng ta đã 
viết được một chương 
trình hoàn chỉnh và chạy 
được. 
- GV hướng dẫn HS 
chỉnh sửa chương trình. 
a) Xoá dòng lệnh 
begin. Biên dịch 
chương trình và 
quan sát thông báo 
lỗi như hình dưới 
đây: 
Hình 16 
b) Nhấn phím bất kì và 
d) Nhấn tổ hợp phím 
Ctrl+F9 để chạy chương 
trình và quan sát kết quả. 
Bài 3. Chỉnh sửa chương 
gõ lại lệnh begin. 
Xoá dấu chấm sau 
chữ end. Biên dịch 
chương trình và 
quan sát thông báo 
lỗi. 
Hình 17 
Nhấn Alt+X để thoát 
khỏi Turbo Pascal, 
nhưng không lưu các 
chỉnh sửa 
trình, lưu và kết thúc.